“Türk Beşlileri” olarak anılan beş kişi, Türkiye Cumhuriyeti Devletinin kuruluş döneminde Mustafa Kemal Atatürk’ün -her alanda olduğu gibi, müzik alanında da ülkenin gelişimini sağlanması üzere, eğitim almaları için Avrupa’ya burslu olarak yolladığı kişilerdir. Eğitimleri sonunda ülkelerine gelen “Türk Beşlisi”, Klasik Batı Müziğinin temellerini atmış, Türk Müziğinin gelişmesini sağlamış, aynı zamanda ülkede müzik adına vermiş oldukları eğitimler, yapmış oldukları sanatsal çalışmalar, müzik alanında açılmasına vesile oldukları kurumlarla pek çok Türk sanatçısının yetişmesine, ülke ve uluslararası boyutta adını duyurmasına öncülük etmişlerdir. Atılan bu sağlam temellerin ardından nice okullarla birlikte öğrenciler yetişmiş, Türk Müziğinin her alanında yetişmiş sanatçıları artık birbirleriyle ve dünya sosyetesinin önde gelen isimleriyle önemli sahneleri paylaşır olmuştur. Bugün hayatta olmayan Türk Beşlisi’ni saygı, minnet ve özlemle anarken, onların bu önemli emek ve miraslarının unutulmaması, kuşaktan kuşağa aktarılması hepimizin bir görevidir. Türk gençleri bu öncülerimizi mutlaka tanımalıdırlar. Türk Beşlileri şunlardır;

    

• Ahmet Adnan Saygun
• Ulvi Cemal Erkin
• Cemal Reşit Rey
• Hasan Ferit Alnar
• Necil Kazım Akses

Atatürk’ün açtığı kurumlardan sonra açılan bazı kurumlar;

1. Ankara’da “Musiki Muallim Mektebi” kuruldu (1924).
2. “Mızıka-i Hümayun” Ankara’ya taşınarak “Riyaset –i Musiki heyeti” adını aldı(1924)
3. İstanbul Belediye Konservatuvarı kuruldu (1926).
4. Ankara Devlet Konservatuvarı kuruldu (1936).
5. Gazi Terbiye Enstitüsü Müzik Bölümü kuruldu (1937).
6. Ankara’da Askeri Müzik Okulu öğretime açıldı (1938).

 

Atatürk’ün 1924 yılından bu yana açmış olduğu müzik okulları ve halk evlerinde açılan kurslarda ve Köy Enstitülerinde pek çok sanatçılar yetişmiş, günümüze kadar gelen süreçte ise pek çok virtüoz ve bestekarımız, dünya çapında sanatlarını icra etmişler/etmektedirler. Bu sanatçılarımız en çok tanınanlarından bazıları şunlardır;

• İdil Biret (Piyano virtüozu)
• Suna Kan (Kemal virtüozu)
• Ahmet Kanneci (Gitar virtüozu)
• Gülsin Onay (Piyano virtüozu)
• Neşet Ertaş (Bağlama virtüozu ve bestekar)
• Fazıl Say (Piyano virtüozu)
• Mustafa Kandıralı (Klarnet virtüozu)
• Volkan Ökdem (Davul virtüozu)
• Mehmet Refik Kaya (Rebap virtüozu)
• Gühel – Sühel Pekiner kardeşler (Piyano virtüozu)
• Cahit Koparal (Flüt virtüozu)
• Erman Verda (Piyano virtüozu)
• Tuncay Yılmaz (Keman virtüozu)
• Leyla Gencer (Opera sanatçısı)
• Tuluyhan Uğurlu (Piyano virtüozu)
• Okay Temiz (Türk Jazz sanatçısı)
• Mercan Dede (Neyzen virtüozu)
• Celil Refik Kaya (Gitar Virtüozu)

Klasik Müzik Alanında Önemli Müzik Grupları

• Ahmet Adnan Saygun Nefesli Çalgılar Beşlisi: Flüt: Mükerrem Berk, , Korno: Erol Gömürgen, Klarinet: Aykut Doğansoy, Fagot: Orhan Nuri Göktürk, Obua: Şakir Yolaç
• Bakır Nefesli Beşlisi (Golden Horn Brass) (Kuruluş tarihi 2004): Trompet: Julian Lupu / Renato Lupu Korno: Begüm Gökmen Trombon: Emre Berbergil Tuba: Sinan Şirin
• Anadolu Nefesli Beşlisi (Kuruluş tarihi 2014): Flüt: Cem Önertürk, Korno: Hüseyin Uçar, Klarinet: Kıvanç Fındıklı, Fagot: Ozan Evruk, Obua: Ufuk Soygürbüz Nefesli gruplar içinde en çok proje üreten, konser veren ve temsil yeteneği güçlü olmakla birlikte gruplar içindeki en sempatiki en enerjik en çalışkan ve en çok takip eden nefesli beşlisi grubudur. Türkiye’de kurulmuş diğer nefesli sazların aksine kendilerine kurdukları internet sitesiyle de grup ve çalışmaları hakkında rahatlıkla bilgi alabileceğiniz gibi, aynı ciddiyeti, emeği ve çalışmayı diğer gruplarda görebilmeniz mümkün değildir. Dolayısıyla işini en iyi yapan en ciddi grup olarak Anadolu Nefesli Beşlisi’ni bu bağlamda da kutlamak gerekir ki zaten ülkemizde şu an tanınan en iyi nefesli beşlisi gruplarındandır. Anadolu Nefesli Beşlisi Resmi Sitesi
• Dorlion Beşlisi (Kuruluş tarihi: 2014): Flüt: Burak Yücesoy, Obua: Evren Aysal, Klarinet: Elif Sındır, Fagot: Kemal Saydam, Korno: Orçun Armutlu
• Ankara Nefesli Sazlar Beşlisi (Kuruluş tarihi: 2015): 
• SERAS Nefesli Çalgılar Beşlisi (Kuruluş tarihi: 2018): Obua: Sezai Kocabıyık, Klarinet: Evrim Güvenli, Flüt: Recep Fıçıyapan, Korno: Altuğ Tekin, Fagot: Sertaç Çevikkol
•  İstanbul Wind Ensemble (Kuruluş tarihi 2018): Flüt: Elif Yurdakul Baykurt, Obua: Mehmet Seyid Mas, Klarinet: Ecesu Sertesen, Obua: Mert Kutluğ, Korno: Sertan Sancar. Grup 2011 yılında Fazıl Say’ın eserlerini seslendirmek için nefesli dörtlüsü olarak bir araya gelse de uzun bir süre çok fazla bir konser vermemiştir. Ancak 2018 yılında beşinci kişiyi de aralarına alan grup uzun bir aradan sonra konser vermiştir. Sanatçıların hepsi İstanbul Devlet Opera ve Bale Orkestrası sanatçısıdır.
• Agso Nefesli Beşlisi (Kuruluş tarihi: 2020): Flüt: Ada Dinçer, Klarinet: Efil Özdemir, Fagot: Melisa Büyükyörük Obua: Ogün Koyunoğlu, Korno: Tuğçe Divrik

Ülkemizde Müzik Eğitimi Veren Başlıca Kurumlar 
• Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi Müzik Bölümleri (AGSL)
• Müzik Eğitim Fakülteleri
• Güzel Sanatlar Fakültesi Müzik Bölümleri
• Müzik ve Sahne Sanatları Fakülteleri
• Devlet Konservatuvarları (İlköğretim-Lisans ve yarı zamanlı bölümleri vardır)
• Türk Müziği Devlet Konservatuvarları
• Askeri Mızıka Okulu (Askeri Bando Okulu )
• Müzik Araştırma Merkezleri

Türkiye’de Müzik Eğitimi Veren Üniversite Bazında Kurumlar
– Ankara Üniversitesi Devlet Konservatuvarı – Ankara
– Gaziantep Üniversitesi Türk Müziği Konservatuvarı – Gaziantep
– Hacettepe Üniversitesi Konservatuvarı – Ankara
– İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı – İstanbul
– İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı – İstanbul
– Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuvarı – İstanbul
– Selçuk Üniversitesi Devlet Konservatuvarı – Konya
– Mustafa Kemal Üniversitesi Devlet Konservatuvarı – Antakya (Hatay)
– Uludağ Üniversitesi Devlet Konservatuvarı – Bursa
– Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesi – Ankara
– Sakarya Üniversitesi Devlet Konservatuvarı – Adapazarı (Sakarya)
– İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı – İstanbul
– Afyon Üniversitesi Devlet Konservatuvarı – Afyon
– Anadolu Üniversitesi Devlet Konservatuvarı – Eskişehir
– Ege Üniversitesi Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı – İzmir
– Çukurova Üniversitesi Devlet Konservatuvarı – Adana
– Dokuz Eylül Üniversitesi Devlet Konservatuvarı – İzmir
– Dicle Üniversitesi Devlet Konservatuvarı – Diyarbakır
– Mersin Üniversitesi Devlet Konservatuvarı – Mersin
– Akdeniz Üniversitesi Devlet Konservatuvarı – Antalya
– Trakya Üniversitesi Devlet Konservatuvarı – Edirne
– Fırat Üniversitesi Türk Müziği Devlet Konservatuvarı – Elazığ
– Karaelmas Üniversitesi Devlet Konservatuvarı – Zonguldak
– Kafkas Üniversitesi Devlet Konservatuvarı – Kars
– Kocaeli Üniversitesi Devlet Konservatuvarı – Kocaeli
– Ondokuzmayıs Üniversitesi Devlet Konservatuvarı – Samsun
– Haliç Üniversitesi Devlet Konservatuvarı – İstanbul

Ülkemizde Müzik Eğitimi Veren Kurumlar
* Konservatuvarlar
* Eğitim Fakülteleri
* Güzel Sanatlar Fakülteleri
* Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri
* Halk Eğitim Merkezleri
* Özel Müzik Kursları
* Müzik dışı alanlardaki yükseköğretim programlarındaki amatör çalışmalar (müzik kulüpleri vb.)
* Eğitim fakültelerine bağlı “Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalı”;
* Fen Edebiyat Fakültesi’ne bağlı “Müzik Öğretmenliği Bölümü”,
güzel sanatlar fakültelerine bağlı müzik eğitimi veren bölümlere dair künye bilgilerinin yanı sıra;
* Boğaziçi Üniversitesi’nin güzel sanatlar bölümü,
* İTÜ’nün Müzik İleri Araştırmalar Merkezi,
* Yıldız Teknik Üniversitesi’nin Sanat ve Tasarım Fakültesi,
* Bilgi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi kapsamında müzik eğitimi verilen bölüm de listede yer almaktadır.
* Konservatuvarlar ise, Ankara ( üç tane ), İstanbul ( üç tane ), Gaziantep,Konya, Edirne, Bursa, Sakarya, Afyon, Eskişehir, Adana, İzmir ( iki tane ),Diyarbakır, Mersin, Antalya ve Elazığ illerinde yer almaktadır.

Yukarıda sayılan kurumlara ve illere sürekli olarak yenileri eklenmektedir.

Silvan GÜNEŞ

Biyografi Yazarı